Sardunya bitkisinin anavatanı Güney Afrika olmasına karşın, Akdeniz kıyılarında geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Bu bitki zaman içerisinde Yunanistan, Türkiye, İspanya ve İtalya gibi ülkelerin Akdeniz kıyılarındaki evlerde adeta bir sembol haline gelmiştir. Kışa karşı da oldukça dayanıklı olan bu bitki, sıcağı çok sever.
Bu bitki sardunyagiller adında kendine has bir aileye aittir. Sardunya yaprakları iridir ve çiçekleri güzel kokuludur. Çok yıllık bitkilerden olan sardunyanın çiçekleri; beyaz, sarı, pembe gibi renklerde olabilirler. Bu bitkiler güneşi çok fazla severler. Ne kadar çok güneş görürlerse o kadar çok çiçek açarlar.
Sardunya Çeşitleri Nelerdir?
Saksıda ve bahçede yetiştirmeye oldukça uygun bir bitki olan sardunyanın birçok farklı türü bulunmaktadır. Dünya üzerinde bilinen 400 farklı tür sardunya bitkisi vardır. Türkiye’de en çok bilinen ve yetiştirilen sardunya türleri ise şu şekildedir;
- Sakız sardunya: Yaz aylarında çiçek açan bu tür, sürekli olarak sulanmaya ihtiyaç duymamaktadır. Hem kapalı hem de açık mekanlarda kolaylıkla yetiştirilebilirler. Erken bahar aylarından, yaz aylarının sonuna kadar yaprak ve çiçek açarlar. Güneş ışığını çok seven sakız sardunyanın boyu bir metreyi bulabilmektedir. Bunun yanı sıra cüce türlerinin bulunduğu da bilinmelidir. Kış aylarında ise eksi 15 dereceye kadar dayanabilmektedir.
- Itır sardunya: Tunagagası olarak da bilinen ıtır, yaprakları da dahil tamamen kokulu bir bitkidir. Bu bitkiyi dört mevsim boyunca rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. Itır sardunyalar aşırı sıcaklara donlara karşı dayanıklı bir türdür. Her mevsim çoğaltma işlemi yapılabilir. Bahar aylarında ilk açan çiçekler arasında yer alırlar.
- Normal sardunya: Evde sardunya yetiştirmek isteyenlerin en çok tercih ettiği türlerden biri de budur. Yetiştirme tarzı ise diğer türlerle hemen hemen aynıdır. Doğrudan güneş ışığını çok severler. Bunun yanı sıra sudan fazla hoşlanmazlar. Gün içerisinde 1, 2 saat doğrudan güneş ışığı almaları yeterli olacaktır. Bu sardunya türü soğuğa karşı dayanıklı olmakla birlikte uzun süre maruz kalmaması gerekir.
- Ceylangözü sardunya: Ceylangözü türü yüksek dereceli ısılardan hoşlanırlar. Buna karşın serin ortamlarda da rahatlıkla yaşayabilen bitkilerdendir. Canan sardunyası bu bitkinin bir diğer adıdır. Günde bir saat kadar doğrudan ve yoğun güneş ışığı almaları bu bitkiler açısından son derece yeterlidir. Mart ayında çiçek açar ve yaz sonuna kadar az da olsa çiçek açmaya sürekli olarak devam ederler.
Sardunya türlerinin büyük bölümü vahşi doğada bulunmaktadır. Bu türlerin büyük çoğunluğunu evde yetiştirmek mümkün değildir. Bu bitkiler çoğunlukla mart aylarında çiçek açar. Bu sebeple özellikle bu aydan itibaren bakımlarına özen göstermek gerekir.
Evde Sardunya Bakımı Nasıl Yapılır?
Sardunya, birçok bitki severin evinde ve balkonlarda görebileceğiniz bir saksı çiçeğidir. Bu bitkilerin dayanıklı yapısı yaygınlaşmasındaki en büyük faktörlerden biridir. Bunun yanı sıra bol çiçekli olması da sardunya sevenleri mutlu etmektedir. Sardunya bakımı noktasında bazı püf noktalar bulunur. Bu püf noktalara dikkat edildiği takdirde geniş ve yeşil yapraklı, bol çiçekli ve uzun yıllar boyunca varlığını koruyan bitkiler ortaya çıkacaktır.
Rehberimizin devamında sardunya bitkisi bakımı nasıl yapılır sorusunun tüm cevaplarını bulabilirsiniz.
Sardunya Toprak ve Saksı Seçimi Nasıl Yapılır?
Sardunya toprağı seçimi, bitkinin yetiştirilmesi konusunda dikkat edilmesi gereken ilk noktadır. Bu çiçek, kil ve gübre oranı fazla olan toprakları sever. Bu tip topraklara yapı marketlerde ve çiçekçilerde ulaşabilirsiniz. Bu ürünü “torf zengini toprak”olarak da arayabilirsiniz.
Sardunya bitkisini yetiştirmek için seçeceğiniz saksı ise çok büyük ya da çok derin olmamalıdır. Bitkinin kök gelişiminde bu tip saksılar bazı sorunlara yol açabilir. Bunun yanı sıra saksının altında fazla suyu atması için drenaj deliklerinin mutlaka bulunması gerekir. Saksı değişimi ise yılda en fazla bir kez yapılmalıdır. Bu çiçekler saksı değişiminden fazla hoşlanmamaktadır. Saksı değişimi yapılırken, köklere fazla zarar vermemeye dikkat etmeli ve tüm işlemleri narin bir şekilde gerçekleştirmelisiniz.
Sardunya Gübreleme
Sardunya bitkisi için zaman zaman gübreleme yapmak olumlu olacaktır. Bu bitkiye gübre vermek için, kil bakımından yüksek oranlara sahip ürünleri tercih etmek gerekir.
Eğer bitkinizin yapraklarının etli, çiçeklerinin büyük ve hoş kokulu olmasını istiyorsanız; sonbahar ve ilkbahar dönemlerinde senede iki kez olmak kaydıyla gübreleme yapmanız gerekir.
Sardunya Sulama
Aşırı sulama ya da çok kuru bırakmak bu bitkinin solmasına neden olacaktır. Sulama zamanının gelip gelmediğini anlamak için toprağın nemli olup olmadığına bakılabilir. Eğer toprak nemli ise sulama için hala vakit var demektir. İlkbahar ve yaz aylarında haftada iki kez yapılacak olan sulama idealdir. Sonbahar ve kış aylarında ise haftada bir kez sulamak yeterli olacaktır.
Sulama sonrasında saksının drenaj deliklerinden akan su bekleme yapmadan boşaltılması gerekir.
Sardunya Güneş Işığı İhtiyacı
Bu bitkiler güneş ışığını çok severler ve aydınlık ortamlarda mutlu olurlar. Bu sebeple bitkinizi, ışık alan cam kenarlarında koyabilirsiniz. Bunun yanı sıra sardunyalarınıza balkonda da bakabilirsiniz.
Güneş ışığı konusunda dikkat etmeniz gereken hassas bir nokta vardır. Bu çiçekleri günden en fazla bir saat doğrudan güneş ışığına bırakmanız yeterli olacaktır. Özellikle sardunyanın büyüme ve çiçeklenme döneminde bu konuda daha hassas davranmak gerekir.
Sardunya Nasıl Çoğaltılır?
Sardunya çok yaygın bir bitkidir. Bu sebeple çiçekseverler bu bitkiyi çevrelerinden kolaylıkla edinebilirler. Bununla birlikte bir çiçekçiden de sardunya satın alabilirsiniz. Sardunya iki farklı yöntemle çoğaltılabilir.
Bu yöntemlerden birincisi yaprak ikincisi ise kök ayırma yöntemidir. Yaprak ve kök ayırma dışında tohumdan da çoğaltma işlemi uygulayabilirsiniz. Ancak tohumdan büyütme yöntemi hem daha zahmetli hem fazla sabır isteyen hem de daha riskli bir yöntemdir.
Sardunyayı çoğaltmak için mevcut bitkinizin sağlam ve sağlıklı bir yaprağını kullanabilirsiniz. Bitkiden alacağınız yaprağı bir müddet suda beklettiğiniz, köklerin oluşmaya başladığını görebilirsiniz. Bu durum, yaprağın toprağa ekime hazır hale geldiğini gösterir. Kökten çoğaltma işlemi için ise suda bekletmeye gerek yoktur. Kök doğrudan saksıya ekilebilir.
Sardunya Nasıl Budanır?
Sardunya bitkisini de tıpkı diğer bitkiler gibi yılın belirli dönemlerinde budamanız gerekir. Budama işlemi sayesinde daha çok ve daha güzel yaprak ve çiçekler elde edebilirsiniz. Sardunyanın çiçekleri solmaya ve yaprakları sararmaya başladığında budama döneminin geldiği anlaşılmalıdır.
Budama işlemi genellikle şubat ve mart aylarında gerçekleştirilmektedir. Eğer budama işlemlerini yapmak için geç kalırsanız; sararmış ve bozulmuş yaprakların bitkinin tamamına kısa sürede yayıldığını görebilirsiniz. Bunun yanı sıra budama esnasında çok fazla uzayan dalları kesebilir, kurumuş yaprakları koparabilirsiniz.
Budama işlemi sayesinde yaz aylarında çok daha güçlü ve yeşil yapraklara, güzel ve geniş çiçeklere sahip olabilirsiniz.