Bu içeriğimizde mum çiçeğinin özelliklerinden, ekiminden ve mum çiçeği bakımı hakkında en çok merak edilen; sulama, ışık, toprak, sıcaklık ve nem, gübreleme, budama gibi bakım önerilerine yer vereceğiz.
Kalın yapraklı sarmaşıklar ve harika görünen çiçekler yetiştiren mum çiçeği, evinize uzun asmalarla dolu bir orman edası kazandırmanız için size fırsat veriyor. Aynı zamanda hemen her iç mekana ekstra canlılık ve renk katıyor.
Mum çiçeğinin bakımı oldukça kolaydır. Çünkü birçok tropik türün aksine, düşük ışık ve aralıklı sulamayı sükûnetle tolere eder. Ayrıca verimli gelişme dönemi sonunda gün yüzüne çıkaracağı meyveler, mumsu yıldız – çiçek kümeleri üreterek muhteşem bir görsel şölen sunar.
Mum Çiçeği Özellikleri
Mum çiçeği, iç mekan bitki yetiştiriciliğine yeni başlayanlar için harika bir seçimdir. Bakımı çok kolaydır, az su gerektirir ve çevresine iyi uyum sağlar. Mum çiçeği bitkisi Doğu Asya ve Avustralya’ya özgüdür. Bu tropikal bitki mumsu derin yeşil yapraklara ve inanılmaz kokan hassas çiçeklere sahiptir.
Bitki Türü: | Ev bitkisi |
Doğal Yaşam Alanı: | Asya, Avustralya |
Aile: | Apocynaceae |
Maruziyet: | Parlak, dolaylı ışık |
Yükseklik: | 1,5 metre |
Zararlılar ve Hastalıklar: | Yaprak bitkileri, örümcek akarları, kök çürümesi |
Bakım: | Düşük |
Toprak: | İyi drene edilmiş, özel karışım toprak |
pH: | 6,1 – 6,5 pH |
Tıpkı tropik bölgelerdeki iklimler gibi, bu bitkiler de bol güneş ve yüksek nemden hoşlanır. Fakat iç mekanda yetiştirilen bitkilerde maksimum gelişimden ziyade estetik ve ortama uyum arandığından, dolaylı ve parlak ışık mum çiçeği gelişimi için yeterli olacaktır.
Mum çiçeğinin botanik adı “Hoya Carnosa”dır. Fakat pek çok kaynakta balmumu bitkisi, balmumu çiçeği veya porselen çiçeği gibi farklı isimlerle anılmaktadır. Yaygın kullanılan bu isimlerdeki “mum” tabiri, parlak ve kalın yapraklara veya mumsu parlaklığa sahip pembe ve beyaz çiçeklere atıfta bulunmaktadır.
Bu çiçekler genellikle ev bitkileri olarak yetiştirilir, ancak doğru iklimlerde açık havada ağaçlara bağlı epifitler olarak da büyüyebilir
Mum Çiçeği Ekimi
Mum çiçeği türlerinin çoğu epifittir. Toprakta büyümek yerine, kendilerini ağaçlara bağlarlar. Ağaçtan besin almadıkları için parazit değildirler. Sadece yüksekliklerinden yararlanmak için ağaçlara tutunurlar ve ağaçları bir destek olarak kullanırlar.
Fakat tüm türler epifit değildir. Bazıları karasal, bazıları da nemli iklimlerde kayaların arasında yetişen türlerdir. Doğal ortamında köklerinin değdiği alan boyunca mum çiçekleri gelişme gösterir.
Epifit bir tür olan mum çiçeğini ekmek için tercih edebileceğiniz birkaç farklı yöntem bulunuyor. Her tür saksıda yetişebilen bu çiçek için en ideal saksı türü delikli veya gözenekli saksılardır. Pişmiş toprak ve kumaş saksı ikilisi, suyun topraktan en iyi şekilde çekilebilmesini sağlayarak kök çürümesinin oluşmasına engel olur.
Tekrar dikim yaparken veya saksı değiştirirken, mevcut saksınızdan daha büyük saksılar tercih etmeyin. Bu bitkiler, alıştıkları koşullara uyduğu için uygun bir saksıya yerleştirilmekten çekinmezler. Hafif bir kök yapısı ile toprağa bağlı olan mum çiçeğinin, yeni kök büyümesi için enerji harcamaması nedeniyle çiçek açma ihtimali daha yüksektir.
Dikim yaparken, orkide karışımını perlit ve hindistancevizi ile birleştirerek kendi iyi drene olan karışımınızı oluşturabilirsiniz. Bu karışım, köklerde çok fazla nem tutmadan bitkinin toprağa tutunmasına yardımcı olur.
Mum Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?
Mum çiçeği bitkisi genel olarak parlak ve dolaylı ışığı sever. Güneye bakan bir pencereniz varsa, çiçeklerinizi buna bayılır, ancak doğrudan güneş ışığı almadıkları sürece doğuya ve kuzeye bakan pencerelerin kenarlarına da konumlandırabilirsiniz. Mutlu ve sağlıklı bir mum çiçeğine sahip olmak için göz önünde bulundurmanız gereken diğer hususlar ise şu şekildedir:
Sulama
Toprağın en üst 6-7 cm’lik kısmı kuru olduğunda sulanmalıdır. Genel olarak sulama periyodu haftada bir şeklindedir.
Mum çiçeği bitkilerini sularken mevsimlerin bilincinde olun. İlkbahar ve yaz aylarında haftada bir sulama yeterli olurken, daha az büyüme mevsimi olan kış aylarında ise 2 haftada bir sulama yapabilirsiniz. Aşırı sulanma kök çürümesine neden olabileceğinden ıslak saksı toprağından kaçınılmalıdır. İlkbaharda, tropik bölgelerdeki kurak mevsimi simüle etmek ve çiçek üretimini artırmak amacıyla 4-5 hafta sulamayı kesebilirsiniz. Buna su stresi denir ve mum çiçeği yetiştiriciliğinin temel yapı taşlarından birisidir. Pek çok kaynak, doğal yaşamı taklit ettiğinden bu yöntemin etkili olduğunu göstermektedir.
Işık
Birçok mum çiçeği türü, diğer ev bitkileri gibi yapraklarında yanma olabileceğinden, bodur büyüyebileceğinden ve yapraklarını dökebileceğinden, doğrudan üzerine ışık gelsin istemez. Doğal yaşam alanlarında ağaç gölgeliklerinde yetişen bu bitki, yerde yetişen epifit türlere göre daha fazla ışık alsa da üzerine düşen ışık doğrudan ve yoğun değildir.
Bitkinize parlak ve dolaylı ışık sağlamak için, güneş ışığı alan pencerelerin hemen yanında, doğrudan ışık almayan bölgelerde konumlandırma yapabilirsiniz. Dolaylı ışık, çiçeğin yakınındaki herhangi bir nesne tarafından engellenmez. Perde gibi başka bir nesne tarafından filtrelenen ışık da dolaylı ışık olarak değerlendirilebilir.
Toprak
Epifit bir tür olan mum çiçeğini en iyi şekilde yetiştirmek için özel bir toprak karışımına ihtiyaç vardır. Toprağın yoğunluğu düşük olmalı ve köklere oksijen temin etmek için toprak parçacıkları arasında boşluk olmalıdır. Genel olarak havalandırma seviyesi türlere bağlı olarak değişse de toprak seçiminde orkide ve kaktüsler için üretilen karışımları tercih edebilirsiniz. Bu karışımlar, neme duyarlı bu bitkilerde kök çürümesini önlemek için yeterince drene olacaktır.
Bu seçenekler mum çiçeğinizi belki hayatta tutabilir fakat çiçek açtığında o harika görünen estetiğe sahip olabilmesi için kendi toprak karışımınızı yapmanızı öneririz. Bir ölçü orkide karışımını bir ölçü perlit ve bir ölçü hindistancevizi ile birleştirmek, çoğu tür için uygundur ve bitkinizin özel ihtiyaçlarına göre ölçülerde farklı ayarlamalar yapabilirsiniz. Hazırlanan toprak karışımı ne kadar hafif olursa bitkiniz sulamaya o kadar sık ihtiyaç duyacaktır.
Sıcaklık ve Nem
Mum çiçeği bitkisi çoğu iç mekan çiçeği türüne göre daha soğuk sıcaklıklara karşı nispeten daha dayanıklıdır. Fakat 10 °C’nin altındaki sıcaklıklarda çok uzun süre bırakılmamalıdır. Sıcaklıkları yıl boyunca 21 °C civarında tutmayı hedefleyin. Daha yüksek sıcaklıklar daha hızlı büyümeyi ve daha iyi çiçeklenmeyi teşvik eder.
Çiçeğinizi yetiştirdiğiniz bölgenin klima ve kalorifer peteği gibi sıcaklıkta hızlı değişkenliklere neden olabilecek cihazların yakınında tutmayın. Sıcak veya soğuk hava akımı bitkiyi strese sokar, büyümeyi ve çiçeklenmeyi engeller. Benzer şekilde açık pencerelerden gelen soğuk hava akımını da aynı şekilde bitkiyi olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle özellikle kış aylarında bitkinizi ideal bir alanda konumlandırmalısınız.
Evinizde doğru ışık seviyesine sahip bir noktaya karar verdikten sonra çiçeğinizi bir daha hareket ettirmemeniz önerilir. Değişme karşı hassastırlar ve yeni bir alana ve koşula uyum sağlayabilmeleri uzun zaman alır. Ortamdaki dramatik değişiklikler, büyümeyi engelleyebilir ve yapraklarda sararmaya neden olabilir. Genel olarak mum çiçeği türleri nemin %50’nin üzerinde olduğu ortamlarda iyi bir gelişme gösterir.
Gübreleme
Mum çiçeklerinden bahsederken gübreye bağımlı bir tür olmadığını da eklemek gerekir. Fakat uzun yıllardır aynı toprak karışımını kullanıyorsanız, bazı ek besinler vererek çiçeğinizin performansını artırabilirsiniz.
Gübrelerin ambalaj üzerinde NPK değerleri olarak bilinen sayısal bir oranı olduğunu fark etmiş olabilirsiniz. Bu harfler, üç makro besin maddesini ifade eder: azot, fosfor ve potasyum. Azot çoğunlukla yaprak ve gövde büyümesinden sorumludur, fosfor ve potasyum ise çiçeklenmeyi ve kök büyümesini teşvik etmek için kullanılır. Bu tür gübreler temel gübreler olarak ifade edilebilirken, mum çiçeği için yeterli bir madde değildir. Kalsiyum gibi ikincil besinleri, demir ve bor gibi mikro besinleri içeren gübreler daha iyi ve daha dengeli bir büyüme için tercih edilebilir.
Doğrudan toprağa sulama yoluyla uygulanabilen sıvı gübreler, köklerin tüm besin maddelerini eşit şekilde temin etmelerine yardımcı olur. Fakat gübreleri ne sıklıkla uygulayacağınız, seçtiğiniz ürüne bağlı olacaktır. Yüksek konsantrasyona sahip gübreler, daha düşük oranda ve daha seyrek uygulanabilirken; düşük konsantrasyona sahip gübreler daha yüksek oranda ve daha sık uygulanır. Aşırı gübreleme, bitkinin yapraklarında yanmaya neden olabilir. Ciddi sorunlar olmadığı sürece, gübre üreticisinin belirttiği oranların yarısı kadar uygulama yapabilirsiniz.
Budama
Bir zorunluluk olmasa da budama ile bitkilerin büyümesine daha fazla destek olabilirsiniz. Uzun bacaklı sapları kırpmak, daha yoğun bir büyümeyi teşvik ederek bitkinin genel olarak daha olgun görünmesini sağlar. Hasar görmüş yaprakların veya gövdelerin kesilmesi de bitkinin enerjisini, ölmekte olan yaprakları canlı tutmak yerine yeni büyümeye yönlendirecektir.
Budama işleminden önce makasınızı temizlediğinizden ve dezenfekte ettiğinizden emin olun. Sıkıcı gibi görünebilir fakat bu işlem, çiçeğinizi olası hastalıklardan korumak için önemlidir. Budama işlemi yıl boyunca yapılabilir. Hastalıklı ve sorunlu yaprakları, sürgünleri ve bitkinin gövdesinden türeyen istemediğiniz oluşumları daha fazla büyümeden belirli aralıklarla budayabilirsiniz.
Mum Çiçeği Hakkında Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları
Mum çiçeği nerede durmalı?
Mum çiçeği bitkisi genel olarak parlak ve dolaylı ışığı sever. Güneye bakan bir pencereniz varsa, çiçeklerinizi buna bayılır, ancak doğrudan güneş ışığı almadıkları sürece doğuya ve kuzeye bakan pencerelerin kenarlarına da konumlandırabilirsiniz.
Mum çiçeği çiçek açması için ne yapmalı?
Mum çiçeğinizin çiçek açması için bakım şartlarına uymasınız. Mum çiçeğinizin ihtiyacı olan; sulama, ışık, toprak, sıcaklık ve nem, gübreleme, budama gibi önemli bakım önerilerine uymanız gerekmektedir.
Mum çiçeği ne zaman çoğaltılır?
Mum çiçeğinin ekim ve çoğaltma dönemi aynı dönemdir. Mum çiçeğinizi ilkbaharda havaların hafif ısınmaya başladığı dönemlerde çoğaltabilirsiniz. Ayrıca aynı dönemde var olan çiçeğinizin toprak değişimini de yapmanızı öneririz.
Mum çiçeği neden ağlar? Mum çiçeği ağlarmı?
Mum çiçekleri parfümü andıran kokusuyla birlikte çiçeklerinin üzerinde damlacıklar görünebilir. Mumsu dokuya sahip olmasından dolayı mum çiçeği şekilde adlandırılan bu çiçeklerin damlacık üretmeleri sebebiyle halk arasında çiçeğin ağladığı şeklinde bir görüş oluşmuştur.